Yetiştirme Bedelinin Hesaplanması

Yetiştirme bedelinin hesaplanmasında en çok yöneltilen soru yaş hesabından kaynaklanmakta. Bu konuda FIFA’nın “Regulations on the status and the transfer of players” mevzuatının 4. Bölüm 5. maddesine bakmak lazım. Burada yetiştirme tazminatının nasıl hesaplanacağaı ayrıntılı olarak açıklanmış durumda. Biz de FIFA DRC (Uyuşmazlık Çözüm Kurulu) kararları ışığında bu sorulara detaylı cevap vereceğim.

Dispute Resolution Chamber 30 Temmuz 2014 tarihli karar özeti:

DAVACI           : P Ülkesinden L Kulübü

DAVALI           : S Ülkesinden T Kulübü

FUTBOLCU     : M

OLAYLAR        :

1. P ülkesinden M adlı oyuncu davacı L kulübü ile 30 Ekim 2006 ile 31 Aralık 2010 tarihleri arasında amatör sporcu olarak kaydedilmiştir. M, Mayıs 1992 doğumludur.
2. P ülkesinde sezon 1 Ocak itibariyle başlayıp aynı yıl 31 Aralık’ta sona ermektedir.
3. S Futbol Federasyonu kayıtlarına göre M davalı T kulübünden 4 Eylül 2009 tarihinde amatör olarak 15 Temmuz 2010 tarihinde ise profesyonel olarak lisans almıştır.
4. S Futbol Federasyonu davalı kulübün kategori 3 içinde yer aldığını (UEFA listesine göre kategoriye göre ödenen yıllık bedel 30.000 Eurodur) bildirmiştir.
5. Bu bağlamda 6 Ocak 2012 tarihinde davacı FIFA’ya başvurarak davalının kendisine M isimli futbolcuya ilişkin yetiştirme tazminatı bedeli olarak 125.000 Euro ödemesini talep etmiştir.
6. Davalı cevabında, oyuncunun kendileriyle sözleşme tarihinin 16 Temmuz 2009 olduğunu, davanın zamanaşımına uğradığını savunmuştur.
7. Bu bağlamda davalı oyuncunun 2009’da transfer edildiğine dair belge örneklerini sunmuştur.
8. S Futbol Federasyonu da 4 Eylül 2009 ile 14 Temmuz 2010 tarihleri arasında oyuncunun amatör olarak davalı kulüpte bulunduğunu doğrulamıştır.

DEĞERLENDİRMELER          :

1. İlk olarak DRC uyuşmazlığı çözmede yetkili olup olmadığı araştırmasını yapmış ve uyuşmazlığı çözmede yetkili olduğunu sonucuna varmıştır.
2. Bu bağlamda DRC uyuşmazlık konusunu tespit etmiş ve uyuşmazlık konusunun P ülkesinden kulübün S ülkesinden kulüpten yetiştirme tazminatı talebi olduğunu belirlemiştir.
3. DRC öncelikle ilk itirazları değerlendirmeye almıştır. Dosyada davalının ilk itiraz olarak öne sürdüğü zamanaşımı itirazı mevcuttur.
4. FIFA mevzuatı uyarınca zamanaşımı süresi 2 yıldır.
5. Ancak T kulübünün oyuncuyu 2009 yılında transfer etmesine rağmen ilk profesyonel sözleşmesini 14 Temmuz 2010 yılında yaptığı ülke federasyonu kayıtlarından anlaşılmıştır.
6. FIFA mevzuatında emredici kurallar çerçevesinde yetiştirme bedeline 23 yaşına kadar oyuncu ilk kez profesyonel sözleşmeyi imzaladığında hak kazanılır.
7. Ülke federasyon kayıtları uyarınca oyuncu ilk kez profesyonel sözleşmeyi 15 Temmuz 2010 tarihinde imzalamıştır.
8. 2 yıllık zamanaşımı süresinin başlangıç tarihi de profesyonel sözleşmeyi imzalama tarihi olan 15 Temmuz 2010 olacaktır.
9. DRC davanın süresinde açıldığı ve zamanaşımına uğramadığı sonucuna varmıştır.
10. DRC ilk itirazları sonuçlandırmış ve davanın esasına girmiştir.
11. İlk olarak ele alınan konu oyuncunun Mayıs 1992 doğumlu olduğu ve 30 Ekim 2006 ile 31 Aralık 2010 tarihleri arasında davacı kulüpte amatör lisanslı olarak oynadığıdır.
12. Yetiştirme bedeli olarak davacı taraf 125.000 Euro talep etmektedir.
13. Davalı esas hakkında bir iddiada bulunmamış, borcu ise kabul etmemiştir.
14. DRC FIFA mevzuatında emredici kurallar çerçevesinde yetiştirme bedeline 23 yaşına kadar oyuncu ilk kez profesyonel sözleşmeyi imzaladığında hak kazanır maddesine göre değerlendirmede bulunmuştur.
15. Bu bağlamda davalının davacıya yetiştirme tazminatını ödemesi gerektiğini tespit etmiştir.
16. FIFA mevzuatı uyarınca 12-15 yaş arası yetiştirme bedellerinin hesaplanmasında kulüp kategorileri hangi sırada olursa olsun kategori 4 kulüpleri gibi hesaplama yapılır.
17. Her ne kadar davacı kulüp 2010 yılına kadar oyuncunun kendilerinden amatör lisanslı olduğunu iddia etmişse de gelen lisans kayıtları uyarınca oyuncunun davalı kulüp adına tescil tarihinin 4 Eylül 2009 tarihi olduğu anlaşılmış bu yüzden hesaplama ilk tescil tarihi olan 30 Ekim 2006 ile 3 Eylül 2009 yılları baz alınarak yapılmıştır.
18. DRC oyuncu için 14 yaşına ilişkin 2 ay, 15 ve 16 yaşlarında tam yıl 17. yaşında ise 8 aylık süre zarfında yetiştirme bedeli istenebileceğine, bu yetiştirme bedeli hesabında 14 ve 15. yaşlara ilişkin kategori 4 hesabı olarak yıllık 10.000 Euro, 16 ve 17. yaşlarına ilişkin olarak ise kategori 3 olarak 30.000 Euro yıllık yetiştirme tazminatının istenebileceğine bu açıdan da 61.666 Euro tazminatın ödenmesine karar vermiştir.

KARAR

1. Davacının davasının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
2. Davalı kulüp, davacı kulübe işbu kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde 61.666 Euro bedeli ödemekle mükelleftir.
3. Davalı belirtilen sürede ödeme yapmazsa alacağa yıllık %5 faiz ilave edilecektir.
4. Toplam yargılama gideri (H ülkesi kuruyla) 15.000 olup tebliğden itibaren 30 gün içinde aşağıdaki şekilde ödenecektir
5. Davacının payına hükmedilen yargılama gideri 5.000 olup davacı 4.000 yargılama giderini peşin olarak ödediğinden kalan 1.000 birimden sorumludur.
6. Davalı 10.000 birim yargılama giderinden sorumludur.
7. Davacı davalıdan yaptığı tüm tahsilatları derhal FIFA’ya bildirmek zorundadır.
8. Davacının diğer taleplerinin reddine karar verilmiştir.

Dispute Resolution Chamber bu kararında iki önemli noktayı aydınlatmıştır. Uygulamada en çok karşılaşılan iki sorun zamanaşımı süresinin başlangıcı ve ödenecek tazminatın hesaplanmasıdır.

Zamanaşımı süresi, yetiştirme bedeline ilişkin tazminat davalarında haketme tarihinden itibaren başlar ve bu süreç 2 yıldır. Yukarıdaki örnekte de görüldüğü üzere oyuncunun amatör olarak yaptığı transfer değil geldiği kulüple profesyonel sözleşme yaptığı tarih esas alınmaktadır.

Diğer bir konu ise bu tazminatın hesaplanması yönündedir. Yine uygulamada sıklıkla karşılaşılan diğer bir sorun 12-15 yaş aralığındaki oyuncuların transferinde kulüplerin kategorisine bakılmaksızın kategori 4 olarak işlem görmeleridir. Bu olayda oyuncu 12-15 yaş aralığında 14 ve 15 yaşlarında amatör olarak oynamıştır. Bunun hesaplanması ise oyuncunun oynamış olduğu tam yıl için yetişitren kulüp tam yetiştirme bedeli alırken (kategori 4 için 10.000 Euro) oynadığı ay için (14 yaşında takriben 2 ay) oranlama suretiyle küsüratlı hesaplama yapılmıştır.

 Av. Özcan Yüksel